ارزیابی خواص ضدمیکروبی وآنتی اکسیدانتی نانولیپوزوم حاوی اسانس مریم گلی (salvia multicaulis)

چکیده امروزه اسانس مریم­گلی (salvia multicaulis) ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ دارا بودن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آنتی­اکسیدانی و ضدمیکروبی ﺟﻬﺖ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎنهﻫﺎﯼ ﻏﺬﺍﻳﯽ ﻭ ﺯﻳﺴﺘﯽ ﻣﻮﺭﺩ ﺗوﺟﻪ زیادی ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ است. استفاده از این اسانس­ها به صورت آزاد برای نگهداری مواد غذایی عموما به­دلیل محلولیت پایین در آب، فشار بخار بالا و  ناپایداری فیزیکی و شیمیایی با دشواری­هایی همراه است. یکی از روش­های کاهش این محدودیت­ها، ریزپوشانی اسانس­ها در حامل­های لیپیدی از جمله نانولیپوزوم­ها است. از اینرو هدف از این پژوهش درون­پوشانی اسانس مریم­گلی در نانولیپوزوم­ها و بررسی خواص ضدمیکروبی و آنتی­اکسیدانی این اسانس می­باشد. در این مطالعه نانولیپوزوم­های حاوی اسانس مریم­گلی، با استفاده از نسبت­های مشخصی از لسیتن و کلسترول (90-0، 80-10، 70-20 میلی­گرم) به روش هیدراسیون لایه نازک و سونیکاسیون تولید شدند. تعیین اندازه و توزیع ذرات و همچنین پایداری فیزیکی نانولیپوزوم­ها از لحاظ اندازه در طی زمان با استفاده از پراکندگی نور پویا (dls) و کارایی درون­پوشانی به روش اسپکتروفوتومتری مورد بررسی گرفت. برای اندازه گیری فعالیت انتی اکسیدانتی از 2 و 2 دی فنیل -1 پیکریل هیدرازین و برای خاصیت ضد میکروبی روش میکرودایلوشن به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که اندازه ذرات و توزیع اندازه ذرات به ترتیب در محدوده 88-82 و 42/0-39/0 بود. کارایی درون­پوشانی اسانس مریم­گلی در همه فرمولاسیون­ها بالای 70% و نانولیپوزوم­های حاصل به مدت 1 ماه پایدار بودند. اسانس مریم­گلی درون­پوشانی شده فعالیت آنتی­­اکسیدانی بالا و خاصیت ضدمیکروبی بیشتری علیه تمامی میکروارگانیسم­ها در مقایسه با اسانس آزاد نشان داد. این تحقیق نشان داد که خاصیت ضدمیکروبی و آنتی­اکسیدانی اسانس درون­پوشانی شده در لیپوزوم در مقایسه با حالت آزاد اختلاف معنی داری داشت.